Quà quê mùa lũ...

Thứ bảy, 21/11/2015 09:29

(Cadn.com.vn) - Mưa hai ba ngày, nước lũ đã mấp mé bãi bồi bên sông. Mấy đứa em họ gọi điện, bảo về quê chơi, chúng đã chuẩn bị cá đồng và ít dế chờ tôi... về nhậu. Bận việc không về được, chiều hôm sau điện thoại đổ chuông, số máy lạ, trả lời thì nhà xe buýt gọi đến nhận quà, hóa ra mấy đứa em vẫn "để phần" cho tôi ít quà quê mùa lũ...

Nhà ở bên sông. Tuổi thơ tôi từng dầm mưa ngày lũ để bắt cá đồng hay qua nà bãi bên kia sông bắt dế, khi nước lũ đã lấp xấp gốc cây, ngọn cỏ. Mới đó mà đã hơn 20 năm rời quê nhà ra đi, chưa lần nào được thỏa lòng dầm chân trần trên cánh đồng nước nổi để thả lờ bắt cá hay chèo thuyền qua bên sông bắt dế. Mỗi mùa lũ đến, lại nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ mênh mang nước lũ quê nhà... Ngày trước, cánh đồng quê còn nhiều ao hồ do hố đạn bom thời chiến tranh để lại, cơ man nào là cá. Mưa đầu mùa lũ, chúng ức nước bơi vượt lên cả bờ cỏ, ngược dòng nước bạc. Cuộc "rong chơi" của chúng gặp ngay những "cạm bẫy" nào lưới, lờ, rớ cá... do người dân quê và lũ trẻ chúng tôi giăng ra.

Cá đồng thời ấy không hiếm, bắt về để ăn dần hay biếu bà con xóm giềng; được nhiều ăn không hết thì các mẹ, các chị mới đem ra chợ bán. Những con cá đồng đầu mùa lũ béo nục, được chế biến nhiều món khoái khẩu như nướng lửa than chấm mắm ớt gừng, chiên giòn, kho nghệ..., còn làm nhưn mì Quảng thì rất tốn... người ăn. Dế bên sông (người quê hay gọi là dế cơm) lũ mùa nào cũng có, lội bãi nửa buổi bắt được hơn cả ki-lô-gam! Trong ký ức những mùa lũ quê nhà, đĩa dế xào ăn với cơm nóng thơm và ấm lòng giữa bốn bề mưa lạnh mênh mông nước bạc. Bởi thế, một nhúm cá đồng, ít ốc bưu đen và một ít dế cơm là những món quà quê bình dị, hòa quyện hương đồng cỏ nội với hương phù sa mùa lũ, làm lay động tâm can của những người con xa xứ...

Cá đồng ở quê mùa nước lũ.

Về thăm quê cuối mùa lũ. Hàn huyên bên chén rượu, hết chuyện đồng ruộng, xóm làng lại chuyển sang chuyện bắt cá đồng và bắt dế. Chợt thấy ít nhiều hụt hẫng chạnh lòng khi bạn bè và mấy đứa em không còn hứng thú gì với chuyện bắt cá, bắt dế trong lũ đầu mùa. Hỏi chuyện mới biết, ao hồ trên đồng ruộng bây giờ đã san lấp hết, không còn chỗ cho cá trú ẩn; tôm cá trên sông cũng bị khai thác tận diệt bằng xung điện. Dế cơm trên bãi bồi ven sông giờ đã trở thành món hái ra tiền, không còn là món ăn chơi hay là món "đưa cay" của các bác nông dân. Khi lũ ngấp nghé bên sông, nhiều người đã đổ xô ra nà bãi bắt dế. Thương lái cũng đội mưa gió về tận nơi mua với giá rất cao, 200-300 ngàn đồng/kg. Dế cơm "cháy hàng" ngay trên chính quê nhà. Một số gia đình khá giả trong xóm còn "tận thu", bỏ tiền ra gom dế do lũ trẻ bắt được, mang về chế biến rồi đóng gói gửi xe khách, máy bay ra Đà Nẵng, vô Sài Gòn biếu tặng người thân, con cái. Những món ăn bình dân mùa lũ đã trở thành món quà quê mang dáng dấp thị trường...

Trong một lần công tác về một làng quê bên sông, tình cờ được "hóng chuyện" một phụ nữ. Chị kể, con gái đầu của chị đang làm ăn ở Sài Gòn mỗi lần gọi điện nói rất nhớ món cá đồng ở quê. Mùa lũ năm trước, chị ra chợ thấy cá đồng tươi rói. Thương con, chị bỏ ra gần 2 triệu đồng để mua nào lươn, cá tràu, cá diếc, cá rô... mang về chế biến. Loại thì để tươi, loại tẩm ướp gia vị, bỏ bao ni-lông để trong hộp đựng đá, loại kho mặn với lá nghệ... Tất cả đóng thùng xốp cẩn thận, được cô gái út "áp tải" lên tàu Sài Gòn thẳng tiến, mang quà quê vào cho chị. Tàu vào ga cuối gần khuya, con gái út chị ngủ quên, thùng đựng quà quê không cánh mà bay. Rất may là va-li quần áo và cái laptop gối đầu nằm nên không bị kẻ gian lấy mất. Khi chị gọi điện hỏi thăm tối qua em con tới mấy giờ, cá đồng ở quê có ngon không, con gái đầu của chị vẫn trả lời ngon ơ là "quà quê" của mẹ quá tuyệt vời (!). Chuyện thùng cá bị mất cắp cả tháng sau con chị mới dám kể.

Bây giờ ngồi đây, giữa chiều mưa phố buồn, nhâm nhi rượu trắng lâng lâng say cùng mấy người bạn thân với ít cá đồng, dế cơm quê nhà "chính chủ", lòng chợt buồn và nhớ quê hiu hắt...

Tản văn: Lê Phước Lan Nhi